เอเอฟซี ผู้คุมเกมลูกหนังเอเชีย เบื้องหลังดราม่า บุรีรัมย์ฯ ปะทะทีมจีน และบทบาทสำคัญในการจัดการ ิ การแข่งขัน

เอเอฟซี ผู้คุมเกมลูกหนังเอเชีย เบื้องหลังดราม่า บุรีรัมย์ฯ ปะทะทีมจีน

เมื่อไม่นานมานี้ “บุรีรัมย์ ยูไนเต็ด” แชมป์ไทยลีกซีซั่นก่อน ถูกจับสลากพบกับสโมสรเจอร์เจียง จากสาธารณรัฐประชาชนจีน ในเกมกระชับมิตรระดับนานาชาติ แต่กลับเกิดเหตุการณ์ปะทะหนักจนแข้งทีมชาติไทยได้รับบาดเจ็บถึงสองราย และสร้างกระแสวิพากษ์วิจารณ์ถึงมาตรฐานการจัดการแข่งขันอย่างกว้างขวางในโลกออนไลน์ แฟนบอลต่างสงสัยว่า “ใครกันแน่ที่รับผิดชอบ ดูแล และควบคุมเกมระดับเอเชียทั้งหมด” คำตอบนั่นก็คือ สมาพันธ์ฟุตบอลแห่งเอเชีย (AFC)

เหตุใดแฟนบอลไทยจึงเรียกร้องคำตอบจากเอเอฟซี

การแข่งขันกระชับมิตรนานาชาติระหว่างบุรีรัมย์ ยูไนเต็ด กับสโมสรเจอร์เจียง ไม่ใช่แมตช์ที่แฟนบอลทั่วเอเชียจับตามองมากที่สุด แต่เหตุการณ์ปะทะเข้มข้น กลายเป็นชนวนให้ผู้ชมในสนามและนอกสนามลุกขึ้นตั้งคำถามต่อ AFC ซึ่งเป็นองค์กรสูงสุดด้านฟุตบอลในทวีปเอเชีย ว่าทำหน้าที่คุมกฎกติกา และรับประกันความปลอดภัยของนักเตะอย่างไร รวมถึงมาตรฐานการคัดเลือกกรรมการ การอบรมผู้ตัดสิน และการจัดการเหตุด่วนเหตุร้ายในสนามแข่งขัน จนกลายเป็นประเด็นร้อนแรงบนโลกโซเชียลมีเดีย

ที่มาของ AFC กว่าจะมาเป็นผู้ดูแลฟุตบอลเอเชีย

พ.ศ. 2495 (ค.ศ. 1952)
ในโอลิมปิกเกมส์ที่กรุงเฮลซิงกิ ประเทศฟินแลนด์ ตัวแทนสมาคมฟุตบอลจากหลายชาติในเอเชีย ลงขันปรึกษาหารือแนวทางการก่อตั้งองค์กรฟุตบอลระดับทวีป เพื่อป้องกันไม่ให้ทวีปเราเป็น “ขาลง” ในเวทีโลก
พ.ศ. 2497 (ค.ศ. 1954)
ในงานเอเชียนเกมส์ที่กรุงมะนิลา ประเทศฟิลิปปินส์ ตัวแทนจาก 12 ประเทศ ได้แก่ อัฟกานิสถาน, อินเดีย, ปากีสถาน, สิงคโปร์, ไทย, อิรัก, ฟิลิปปินส์, ญี่ปุ่น, มาเลเซีย, เนปาล, ศรีลังกา และเกาหลีใต้ ลงมติก่อตั้ง “Asian Football Confederation” ขึ้นอย่างเป็นทางการ
พ.ศ. 2501 (ค.ศ. 1958)
ขยายสมาชิกเป็น 35 ประเทศ จากการประชุมเอเชียนเกมส์ที่กรุงโตเกียว ประเทศญี่ปุ่น
พ.ศ. 2509 (ค.ศ. 1966)
FIFA ยอมรับความสำคัญของ AFC โดยตั้ง “เลขานุการเอเชีย” ทำหน้าที่อำนวยความสะดวกด้านงบประมาณ และบุคลากรคนแรกคือคุณ Khow Eve Turk
พ.ศ. 2510 (ค.ศ. 1967)
การประชุมฉาวที่กรุงเตหะราน ประเทศอิหร่าน มีมตินำจีนแดงเข้าสมาชิก แทนอิสราเอล เนื่องจาก “เหตุผลทางการเมือง”
พ.ศ. 2519 (ค.ศ. 1976)
สัมมนาที่ประเทศมาเลเซีย มติขับไล่ไต้หวันออกจากสมาชิก เปิดทางให้จีนแดงเข้าเป็นตัวแทนเพียงชาติเดียวของจีน

โครงสร้างสมาชิกปัจจุบันของ AFC 47 ประเทศ แบ่งออกเป็น 5 ภูมิภาคหลัก

ในปัจจุบัน สมาพันธ์ฟุตบอลแห่งเอเชีย (AFC) มีชาติสมาชิกทั้งสิ้น 47 ประเทศ โดยถูกแบ่งออกตามภูมิภาค เพื่อให้การจัดการ การแข่งขัน และการพัฒนาฟุตบอลดำเนินไปอย่างมีระบบ ดังนี้:

สหพันธ์ฟุตบอลอาเซียน (AFF)
ประกอบด้วย 12 ประเทศ ได้แก่ ออสเตรเลีย, บรูไน, กัมพูชา, อินโดนีเซีย, ลาว, มาเลเซีย, พม่า, ฟิลิปปินส์, สิงคโปร์, ไทย, ติมอร์-เลสเต และเวียดนาม ถือเป็นกลุ่มที่มีการเติบโตด้านฟุตบอลอย่างรวดเร็ว โดยเฉพาะการพัฒนาเยาวชนและฟุตบอลอาชีพ
สหพันธ์ฟุตบอลเอเชียกลาง (CAFA)
กลุ่มนี้ประกอบด้วย 6 ประเทศ ได้แก่ อัฟกานิสถาน, อิหร่าน, คีร์กีซสถาน, ทาจิกิสถาน, เติร์กเมนิสถาน และอุซเบกิสถาน โดยเป็นภูมิภาคที่มีภูมิศาสตร์ติดกับยุโรป และมีการพัฒนาด้านเทคนิคฟุตบอลอย่างน่าสนใจ
สหพันธ์ฟุตบอลเอเชียตะวันออก (EAFF)
ประกอบด้วย 10 ประเทศ ได้แก่ จีน, ไทเป (ไต้หวัน), เกาหลีเหนือ, กวม, ฮ่องกง, ญี่ปุ่น, เกาหลีใต้, มาเก๊า, มองโกเลีย และหมู่เกาะนอร์เทิร์นมาเรียนา เป็นกลุ่มที่มีความแข็งแกร่งทางด้านเทคโนโลยีและมีลีกอาชีพระดับสูง โดยเฉพาะญี่ปุ่นและเกาหลีใต้
สหพันธ์ฟุตบอลเอเชียใต้ (SAFF)
กลุ่มนี้มี 7 ประเทศ ได้แก่ บังกลาเทศ, ภูฎาน, อินเดีย, มัลดีฟส์, เนปาล, ปากีสถาน และศรีลังกา เป็นภูมิภาคที่ยังอยู่ในช่วงพัฒนา แต่มีฐานแฟนบอลขนาดใหญ่ โดยเฉพาะในอินเดีย
สหพันธ์ฟุตบอลเอเชียตะวันตก (WAFF)
มีจำนวนสมาชิก 12 ประเทศ ได้แก่ บาห์เรน, อิรัก, จอร์แดน, คูเวต, เลบานอน, โอมาน, ปาเลสไตน์, กาตาร์, ซาอุดีอาระเบีย, ซีเรีย, สหรัฐอาหรับเอมิเรตส์ และเยเมน ถือเป็นภูมิภาคที่มีประสบการณ์ในเวทีระดับนานาชาติสูง และมีสโมสรที่มีงบประมาณมหาศาล

การแบ่งภูมิภาคเหล่านี้ ทำให้ AFC สามารถบริหารจัดการทัวร์นาเมนต์ต่าง ๆ ได้ง่ายขึ้น ลดความเหลื่อมล้ำระหว่างชาติที่พัฒนาแล้วกับชาติที่ยังอยู่ในระยะเริ่มต้น และยังเป็นกลไกสำคัญในการผลักดันโครงการพัฒนาฟุตบอลในแต่ละระดับให้เติบโตไปพร้อมกันทั่วทั้งทวีปเอเชีย.

บทบาทหน้าที่สำคัญของ AFC

จัดการแข่งขันระดับทวีป
- เอเอฟซี เอเชียน คัพ และ เอเอฟซี แชมเปี้ยนส์ ลีก
- ยู-23 เอเชียน คัพ, เอเอฟซี ฟุตซอล แชมเปี้ยนชิพ, เอเอฟซี ยู-19 และ ยู-16 แชมเปี้ยนชิพ
ควบคุมกฎกติกาและมาตรฐานผู้ตัดสิน
- อบรมและให้ใบอนุญาตผู้ตัดสินระดับทวีป
- ตรวจสอบคุณภาพ VAR และเทคโนโลยีช่วยตัดสิน
พัฒนาโครงสร้างพื้นฐานและกีฬาฟุตบอลอาชีพ
- สนับสนุนโครงการ “AFC Grassroots” และ “AFC Women’s Football Development”
- ร่วมมือกับรัฐบาล ประเทศสมาชิก และองค์การระหว่างประเทศ
การรับรองสมาชิกและการแก้ไขข้อพิพาททางการเมือง
- ควบคุมคุณสมบัติสโมสร ทีมชาติ และสมาคมสมาชิก
- มีอำนาจตัดสินใจเข้ารับหรือขับไล่สมาชิก (เช่น กรณีอิสราเอล, ไต้หวัน)
ส่งเสริมความรับผิดชอบสังคม (CSR)
- โครงการ “Football for Health” และ “Football for Peace”
- รณรงค์ต้านเหยียดสีผิว และสวัสดิภาพน้องๆ เยาวชน

ดราม่าบุรีรัมย์ฯ VS ทีมจีน ทำไมแฟนบอลโวยหาคนรับผิดชอบ

ในแมตช์กระชับมิตรที่บุรีรัมย์ฯ เป็นเจ้าบ้าน แต่มีการปะทะรุนแรงในกรอบเขตโทษจนสองแข้งไทยชุดใหญ่ได้รับบาดเจ็บจากการสกัดไม่สมควร ทำให้กระแสแฟนบอลเรียกร้องให้ เอเอฟซี ออกมาชี้แจงถึง:

มาตรฐานการคัดเลือกทีมเยือนและความเหมาะสมของโปรแกรม
การอบรมผู้ตัดสิน และการนำเทคโนโลยี VAR มาใช้แก้ปัญหาเฉพาะหน้า
บทลงโทษที่ชัดเจนต่อผู้ก่อเหตุ ใช้ “Fair Play” อย่างจริงจัง

แฟนบอลบางส่วนตั้งคำถามว่า “ถ้าเป็นเกม AFC Champions League หรือ Asian Cup จะปลอดภัยกว่านี้หรือไม่?” ขณะที่อีกฝั่งมองว่า “เอเอฟซีไม่อาจเข้าไปควบคุมตารางหรือรูปแบบเกมอุ่นเครื่องของสโมสรได้เต็มร้อย เพราะเป็นแมตช์นอกโปรแกรมแข่งรอบแบ่งกลุ่มระดับทวีป” ดังนั้นการสอบทานกรณีนี้จึงกลายเป็นบททดสอบใหญ่ของสมาพันธ์ว่า จะรักษาบทบาทการเป็นผู้กำกับดูแลเกมลูกหนังเอเชียได้อย่างไร

ความท้าทายและอนาคตของ AFC

การขยายตัวของฟุตบอลโปรลีกในเอเชีย
ไทยลีก เจลีก เกาหลี เจลีก และลีกจีน ต่างเติบโตเร็ว มีเงินลงทุนมหาศาล แต่พร้อมกับความเสี่ยงเรื่อง เดิมพันกีฬา และ กองเชียร์หัวรุนแรง
การใช้เทคโนโลยี VAR และ Data Analytics
เพื่อลดข้อผิดพลาดและเพิ่มความน่าเชื่อถือในการตัดสิน นับเป็นโจทย์สำคัญที่ AFC ต้องประสานกับ FIFA และบริษัทด้านเทคโนโลยี
การยกระดับฟุตบอลหญิงและฟุตซอล
กระแสฟุตบอลหญิงโลกกำลังมาแรง เอเอฟซีต้องจับมือกับทุกชาติสมาชิกเพื่อสร้างเวทียู-20, ยู-17 และทัวร์นาเมนต์ระดับอาเซียนให้เข้มข้นยิ่งขึ้น
การจัดการแข่งขันในภูมิภาคที่มีข้อพิพาททางการเมือง
บางประเทศยังมีปัญหาระหว่างกัน การแบ่งโซนจัดแข่งให้เหมาะสม จึงเป็นโจทย์เชิงโลจิสติกส์และการทูต

สรุป: แฟนบอลอยากเห็นอะไรจาก AFC?

ความโปร่งใสในการจัดโปรแกรม
การลงโทษผู้กระทำผิดอย่างเด็ดขาด
มาตรฐานการตัดสินที่ยุติธรรม
การพัฒนาเกมเยาวชน และฟุตบอลอาชีพในทุกภูมิภาค

ดราม่า “บุรีรัมย์ ยูไนเต็ด vs ทีมจีน” อาจเป็นเพียงหนึ่งในหลายเหตุการณ์ที่สะท้อนภาพรวมของฟุตบอลเอเชีย แต่ก็เป็นสัญญาณเตือนว่า AFC ต้องยืนหยัดในฐานะผู้คุมเกมอย่างแข็งขัน พร้อมทั้งสร้างสมดุลระหว่างการแข่งขัน ระเบียบวินัย และการพัฒนาอย่างยั่งยืน เพื่อให้ทวีปเอเชียก้าวขึ้นสู่ระดับแนวหน้าของโลกฟุตบอลต่อไปจึงเป็นเวลาที่แฟนบอลชาวไทยและทั่วเอเชีย ตื่นตัวจับตาดูทิศทางการบริหารของ AFC มากกว่าที่เคย